Antyoksydanty, wolne rodniki, liczba orac

Antyoksydanty, przeciwutleniacze to tzw. wymiatacze wolnych rodników, które hamują reakcję łańcuchową grożącą powstawaniu nowych oksydantów (rodników) poprzez oddanie swojego wolnego elektronu.

Marek Kostecki

2 min read

Antyoksydanty takie jak np.; flawonoidy, glutation i inne, to naturalni nasi przyjaciele wspomagający nasz organizm. Przyroda dawno już zadbała o to, żeby w naszym otoczeniu w roślinach było wszystko to co trzeba (ale nie w roślinach pryskanych glifosatem czy w roślinach GMO).

W żywności te produkty zostały nazwane super żywnością.

Antyoksydanty to takie związki pochodzące z warzyw i owoców jak:

  • witaminy; A, C, E,

  • pierwiastki; selen, german,

  • flawonoidy / polifenole;, (resveratrol - czerwone winogrona, likopen - pomidory, luteina - zielone warzywa, lignany - siemię lniane, zboża),

  • enzymy; katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), koenzym Q10 i niektóre aminokwasy.

Antyoksydanty dzielimy na tzw.:

  • pierwotne - produkowane przez nasz organizm np. glutation,

  • wtórne - pozyskane wraz z pożywieniem np. flawonoidy,

  • lipofilne – rozpuszczalne w tłuszczach,

  • hydrofilne – rozpuszczalne w wodzie.

WOLNE RODNIKI

Wolne rodniki to atomy lub cząsteczki, które istniały w nas od zawsze ale dziś są ściśle związane z postępem cywilizacji. Wolne rodniki nie są czymś zupełnie nowym ale ich ilość dziś przekracza wszystkie dopuszczalne normy, bo ich ilość wzrosła wraz z postępem cywilizacji, po II Wojnie Światowej, przez rozwój chemizacji.

Wolny rodnik jest przyczyną wszystkich chorób. To atom tlenu bez jednego elektronu na ostatniej orbicie, który dążąc do uzupełnienia tego brakującego elektronu sieje w około zniszczenie. Dopiero postawiony na jego drodze przeciwutleniacz neutralizuje jego destrukcyjne działanie.

Główne źródła wolnych rodników:

  • z zewnątrz to; papierosy, produkty; smażone, grilowane, wędzone, wysoko przetworzone, zgniłe, zjełczałe tłuszcze, nadmiernie używane leki, promieniowanie atmosferyczne, zanieczyszczone powietrze,

  • wewnątrz to; substancje powstające w trakcie procesów wewnątrz komórkowych; z oddychania tlenem, trawienia tłuszczu, czy fagocytozy.

W 2000 roku wg danych Nesweeka podano, że przeciętny Polak zjada około 2 kg szkodliwych związków chemicznych rocznie, wraz z różnego rodzaju żywnością,(co odpowiada wielkością około 3 małym opakowaniom proszku do prania).

Uwaga. Zastosowanie powyżej 5 różnych substancji na raz (leków, ziół) może wykluczać ich działanie i do tego być szkodliwe. Każda twoja komórka podobno jest atakowana dziesięć tysięcy (10000) razy dziennie przez wolne rodniki, dlatego jest możliwe, że może ją w końcu uszkodzić i spowodować chorobę.

Roślinne antyoksydanty niszczą wszystkie wolne rodniki, ale najnowsze badania wykazały, że większa ich część jest dla człowieka korzystna i jedynie wodór jako najlepszy oksydant niszczy tylko te niekorzystne wolne rodniki.

LICZBA ORAC (SKALA ORAC)

Metoda pomiaru ORAC-FL określa, które produkty mają największą zdolność do pochłaniania (neutralizacji) szkodliwych utleniaczy jak np. wolne rodniki przez tzw. przeciwutleniacze (antyoksydanty). Dzięki tej metodzie produktom żywnościowym została nadana odpowiednia liczba ORAC, którą mierzy się w mikromolach dla 100 gramów produktu (µmol TE/100g). Po prostu tłumacząc liczba ORAC podaje nam, ile w danej substancji jest tzw. związków czynnych, czyli przeciwutleniaczy (antyoksydantów).

Najsilniejsze z nich to; (wartość ORAC w 100 gramach):

  • Goździki suszone – 290283,

  • Cynamon zmielony, suszony -131420,

  • Kurkuma zmielona, suszona – 127068,

  • Curry, przyprawa – 48504,

  • Tymianek, świeży - 27426,

  • Majeranek, świeży – 27297,

  • Chili, zmielone – 23636,

  • Czekolada gorzka – 20816,

  • Jagody aronii, świeże -19220,

  • Papryka słodka, zmielona – 17917,

  • Jagody bzu czarnego, świeże – 14697,

  • Mięta, świeża – 13978,

  • Orzechy włoskie – 13541,

  • Czosnek, świeży – 5365.